شریعتی در سال ۱۳۳۴ به دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه مشهد وارد گشت و رشته ادبیات فارسی را برگزید. در همین سال علی با یکی از همکلاسان خود بنام پوران شریعت رضوی ازدواج میکند. وجود تفکر خلاق باعث شد که معلم شهید در طول دوران تحصیل در دانشکده ادبیات به انتشار آثاری چون: ترجمه ابوذر غفاری ، ترجمه نیایش اثر الکسیس خ .کارل و یک رشته مقالههای تحقیقی در این زمینه همت گمارد.
معلم انقلاب در سال ۱۳۳۷پس از دریافت لیسانس در رشته ادبیات فارسی بعلت شاگرد اول شدنش برای ادامه تحصیل به فرانسه فرستاده شد. وی در آنجا به تحصیل علومی چون جامعه شناسی، مبانی علم تاریخ و تاریخ و فرهنگ اسلامی پرداخت و با اساتید بزرگی چون ماسینیون، گورویچ و ساتر و... آشنا شد و از علم آنان بهرههای بسیار برد.
دوران تحصیل شریعتی همزمان با جریان نهضت ملی ایران به رهبری مصدق بود که او نیز با قلم و بیان خود و نوشتههای محکم و مستدل از این حرکت دفاع مینمود. وی پس از سالها تحصیل با مدرک دکترا در رشتههای .جامعه شناسی و تاریخ ادیان به ایران بازگشت در همان دوران نیز فعالیتهای بسیاری در زمینههای سیاسی و مبارزاتی و اجتماعی داشت که به گوشهای از آن فعالیتها میپردازیم .
در سال ۱۹۵۹ میلادی به سازمان آزادیبخش الجزایر مىپیوندد و سخت به فعالیت مىپردازد. در سال ۱۹۶۰ میلادی مقالهای تحت عنوان "به کجا تکیه کنیم" را در یکی از نشریات فرانسه منتشر میکند. در سال ۱۹۶۱میلادی مقاله "شعر چیست؟" ساتر را ترجمه و در پاریس منتشر مینماید و در همان اول علت فعالیت در سازمان آزادیبخش الجزایر گرفتار میشود و در زندان پاریس با "گیوز" مصاحبهای میکند که در سال ۱۹۶۵ در توگو چاپ میشود.
در سال ۱۹۶۱ نیز مقالهای تحت عنوان "مرگ فرانتس فانون" را در پاریس منتشر میکند، همچنین در طول مبارزات مردم الجزایر برای آزادی دستگیر میشود و مورد ضرب و شتم پلیس فرانسه قرار میگیرد و روانهء بیمارستان میشود و سپس به زندان فرستاده .میشود. همچنین با مبارزان بزرگ ملتهای محروم نیز آشنا میشود وی در سال ۱۳۴۳ به ایران باز میگردد و در مرز ترکیه و ایران توقیف و به زندان قزل قلعه تحویل داده میشود و بعد از چند ماه آزاد و به خراسان زادگاهش میرود. در سال ۱۳۴۴ مدتی پس از بیکاری ، اداره فرهنگ مشهد ، استاد جامعه شناسی و فارغ التحصیل خدانشگاه سوربن را بعنوان دبیر انشاء کلاس چهارم دبستان در یکی از روستاهای مشهد استخدام میکند، و سپس در دبیرستان بتدریس میپردازد و بالاخره به عنوان استادیار تاریخ وارد دانشگاه مشهد میشود
در سال ۱۳۴۸ به حسینیه ارشاد دعوت میشود و بزودی مسئولیت امور فرهنگی حسینیه را بعهده گرفته و به تدریس جامعه شناسی مذهبی، .تاریخ شیعه و معارف اسلامی میپردازد در این محل است که دکتر شریعتی با قدرت و نیروی کم نظیر و با کنجکاوی و تجزیه و تحلیل تاریخ ، چهره های مقدس و شخصیتهای بزرگ اسلام را معرفی نمود. استحکام کلام ، بافت منطقی جملات با اتکاء بهخ پشتوانه فنی و عمیق فکریش هر شنونده ای را در کوتاهترین مدت سرا پا گوش میساخت و در نیم راه گفتار تحت تاثیر قرار میداد و سپس به هیجان می آورد
در سال۱۳۵۲، رژیم، حسینیهء ارشاد که پایگاه هدایت و ارشاد مردم بود را تعطیل نمود، و معلم مبارز را بمدت ۱۸ماه روانه زندان میکند و درخ خلوت و تنها ئی است که علی نگاهی به گذشته خویش میافکند و .استراتژی مبارزه را بار دیگر ورق زده و با خدای خویش خلوت میکند از این به بعد تا سال ۱۳۵۶ و هجرت ، دکتر زندگی سختی را پشت سرخ گذاشت . ساواک نقشه داشت که دکتر را به هر صورت ممکن از پا در آورد، ولی شریعتی که از این برنامه آگاه میشود ، آنرا لوث میکند. در این زمان استاد محمد تقی شریعتی را دستگیر و تحت فشار و شکنجه قرار داده بودند تا پسرش را تکذیب و محکوم کند. اما این مسلمان راستینخ سر باز زد، دکتر شریعتی در همان روزها و ساعات خود را در اختیار آنها میگذارد تا اگر خواستند، وی را از بین ببرند و پدر را رها کنند
در مهر ماه سال ۱۳۵۳ ساواک که غافلگیر شده بود و از محبوبیت علی آگاه او را بدست شکنجه روحی و جسمی سپرد، و میخواستند او را وادار به همکاری نموده و برایش شوی تلویزیونی درست کنند و پاسخ او که هیچگاه حقیقتی را به خاطر مصلحت ذبح شرعی نکرده است چنین بود " و اگر ".خفهام کنند سازش نخواهم کرد وحقیقت را قربانی مصلحت خویش نمیکنم دکتر در ۲۵ اردیبهشت ماه ۱۳۵۶ تهران را بسوی اروپا ترک گفت تا دورانی جدید را با مطالعه و مبارزه آغاز کند. سر انجام در روز یکشنبه ۲۹ خرداد ماه ۱۳۵۶ با قلبی عاشق ، اندیشه ای پاک ، ایمانی محکم، زبانی قاطع، قلمی توانا، روانی آگاه و سیمایی آرام بسوی آسمانها و آرامشی ابدی عروج کرد و عاشقان و دوستداران خود را در این فقدان .همیشه محسوس تنها گذاشت .
خدایش بیامرزد و راهش پر رهرو باد
مجموعه آثار شماره ۱ - با مخاطبهای آشنا
با پدر، استاد و مراد - همسر و فرزند
با دوستان، برادران و خواهران
از شما دو تن شهید شاهد و با شما دو تن نیز
دو وصیت
آخرین نوشتهها
آخرین حرف با تو ای مهربان جاودان آسیب نا پذیر
عکس برخی از نامهها
مجموعه آثار شماره ۲ - خود سازی انقلابی
چگونه ماندن
عرفان، برابری، آزادی
عشق - توحید
آزادی، خجسته آزادی
خود سازی انقلابی
بر در حق کوفتن حلقه وجود
سلام های نماز
حرّ
شب قدر
معراج
مجموعه آثار شماره ۳ - ابوذر
دفتر اول ابوذر غفاری
دفتر دوم یک بار دیگر ابوذر (نوشته)
یک بار دیگر ابوذر (معرفی نمایشنامه)
مجموعه آثار شماره ۴ - بازگشت
بازگشت
بازگشت به خویشتن
وقتی صفتها مشخصاند
معجزه ایمان و آگاهی
به کدام خویشتن برگردیم؟
بازگشت به کدام خویش؟
سرنوشت اندیشهها
مصلحان متجدّد
چپگرایان انقلابی سیاسی
جامعه و تاریخ
ما در کجا تاریخیم؟
فلسفه و علم تاریخ
مارکسیسم و مسیر تاریخ
مسئولیت روشنفکران
جبر تاریخ
رسالت روشنفکر
اَسیمیله
انقطاع تاریخی
وجدان تاریخی
احساس گذشته و شناخت خویش تاریخی در شرق
تجدد بازی
استعمار و اَسیمیلاسیون
خدمت و اصلاح
روشنفکر و انتلکتوئل
استعمار آفریقا
عجز بینش غربی مارکسیستی از تحلیل استعمار
مارکسیسم و تحلیل زیربنا
ناسیونالیسم و مارکسیسم
تلقی از مذهب
جامعه شناسی و تعهد
تکنیک روشنفکر شدن
سه پایگاه
رابطهء علم و عمل
سالها تصمیم - چه باید کرد؟
بینش انتقادی روشنفکر
سیانتیسم
جغرافیای حرف
مسئولیت روشنفکر در جامعه کنونی ما
خلاصه بحث
ما دارای چند خویشتن تاریخی، فرهنگی هستیم
روشنفکر: متفکر آگاه، صاحب ایدئولوژی
ترتیب طرح مکتب ها
ماتریالیسم
مارکس، سوسیالیسم، ماتریالیسم
جهان بینی من مبتنی بر تفسیر معنوی جهان
وصیّت نامه فانون
مجموعه آثار شماره ۵ - ما و اقبال
اقبال مصلح قرن اخیر
ما و اقبال
مجموعه آثار شماره ۶ - تحلیلی از مناسک حج
پوستین وارونه
بیست و سه سال در بیست و سه روز
میعاد با ابراهیم
مناسک
حج
حج بزرگتر
بزرگتر از حج: شهادت
مجموعه آثار شماره ۷ - شیعه
شیعه یک حزب تمام
یاد آوران تاریخ تشیع نقشی انقلابی یاد و
مسئولیت شیعه بودن
مجموعه آثار شماره ۸ - نیایش
نیایش از آلکسیس کارل
مکتب سجاد
نیایش "متن"
زیباترین روح پرستنده
مجموعه آثار شماره ۹ - تشیع علوی و تشیع صفوی
تشیع سرخ و تشیع سیاه
تشیع علوی و تشیع صفوی
مجموعه آثار شماره ۱۰ - جهت گیری طبقاتی اسلام
مجموعه شامل موضوعات متنوعی است که زمینه و جهت مشترکی دارند که عبارتست از تأکید دکتر شریعتی بر مشخص کردن مرز اسلام راستین از اسلامی که منافع طبقات حاکم را توجیه میکند.
مجموعه آثار شماره ۱۱ - تاریخ تمدن (۱)
تمدن چیست ؟
بحث کلی راجع به تمدن و فرهنگ
تعریف تاریخ
مکاتب تاریخ و روش تحقیق آن
چرا اساطیر؟ روح همه تمدنهای دنیا است
تاریخ تمدن چین
بینش زرد (نگاه چینى)
مجموعه آثار شماره ۱۲- تاریخ تمدن (۲)
حادثه شگرف در تاریخ
خصوصیات قرون معاصر
بحث عمومی راجع جهان بینی و فرهنگ
جهان بینی و محیط
گرایشهای سیاسی در قرون معاصر
مساله خود یابی
ویژگی تمدن امروز
مجموعه آثار شماره ۱۳ - «هبوط» در«کویر»
هبوط
کویر
توضیحی درباره سرود آفرینش
توتم پرستی
دوستان عزیزم
مجموعه آثار شماره ۱۴ - تاریخ و شناخت ادیان (۱)
دروس اول تا هفتم:
مجموعه شامل برسی تاریخ و پایه های فلسفی ادیان اولیه، ادیان چینی، هندی،زرتشت و غیره می باشد.
مجموعه آثار شماره ۱۵ - تاریخ و شناخت ادیان (۲)
دروس هشتم تا چهاردهم:
مجموعه جلد دوم تاریخ و شناخت ادیان است
مجموعه آثار شماره ۱۶ – اسلامشناسی (۱)
مجموعه آثار شماره ۱۷ – اسلامشناسی (۲)
مجموعه آثار شماره ۱۸ – اسلامشناسی (۳)
دروس اول تا بیست و هفتم:
مجموعات ۱۶-۱۷-۱۸، دنباله درسهای "تاریخ و شناخت ادیان" است. این مجموعه ها، درسهای دکتر شریعتی در حسینه ارشاد پیرامون جهانبینی توحیدی، فلسفه تاریخ، مقایسه اسلام با ایدئولوژیهای غربی از قبیل سوسیالیزم، مارکسیسم، اگزیتنالیسم، کاپیتالیسم و غیره است
مجموعه آثار شماره ۱۹ - حسین وارث آدم
حسین وارث آدم
ثار
شهادت
پس از شهادت
بحثی راجع به شهید
بینشی تاریخی شیعه
انتظار، مذهب اعتراض
فلسفه تاریخ در اسلام
مقدمه معلم شهید بر کتاب حجر بنعدی
مجموعه آثار شماره ۲۰- چه باید کرد؟
پیام امید به روشنفکر مسئول
روشنفکر و مسئولیت او در جامعه
مخروط جامعه شناسی فرهنگی
راه سوم
خودآگاهی و استحمار
از کجا آغاز کنیم؟
استخراج و تصفیه منابع فرهنگی
چه باید کرد؟
روشنفکر مسئول کیست؟
رابطه روشنفکر و جامعه
پرسش و پاسخ
مجموعه آثار شماره ۲۱ - زن
فاطمه، فاطمه است
انتظار عصر حاضر از زن مسلمان
سمینار زن
حجاب
مجموعه آثار شماره ۲۲- مذهب علیه مذهب
مذهب علیه مذهب
پدر، مادر، ما متهمیم
آری اینچنین بود برادر
توین بی، تمدن،مذهب
خداحافظ شهر شهادت
اگر پاپ و مارکس نبودند
میزگرد: پاسخ به سؤالات و انتقادات
مجموعه آثار شماره ۲۳ - جهان بینی و ایدئولوژی
یادداشت ناشر
جهان بینی
انواع جهان بینیها
طبقات هابیلی و قابیلی
جهانبینی توحید و جهان بینی شرک
طبقه بندی بورژوا و جهان بینی مادی
توحید و شرک
شناخت توحید
اهمیت توحید
ایدئولوژی (۱)
فرق ایدئولوژی با علم و فلسفه
فرق ایدئولوژی با مذهب
نقش ایدئولوژی در قرون جدید
ایدئولوژی، شاخصه روشنفکر است
ایدئولوژی (۲) پرسش و پاسخ
ایدئولوژی (۳)
فرهنگ و ایدئولوژی
مقدمه
۱- فرهنگ
۲- تمدن
فرهنگ و تمدن جهانی
فرهنگ و تمدن قومی
سرمایه فرهنگی
بینش فلسفی
بینش علمی
بینش تکنیکی
بینش سیاسی و اجتماعی
وجدان هنری
وجدان عرفانی و مذهبی
۳- ایدئولوژی
کیفیت و ارزش این خودآگاهی
طرح مسئله به صورت دیگر
ایدئولوژی چیست؟
جامعه اسلامی
تمدن در مدینه
خودآگاهی
حکمت چیست؟
نتیجه
ایدئولوژی (۴)
ایدئولوژی (۵)
انتظار" جبر تاریخ و اراده انسانی"
دیالکتیک، جهان بینی ماتریالیستی و توحیدی
انسان،یک پدیده دیالکتیک
جایگاه مفاهیم ایدئولوژیک در دو جهان بینی متضاد
استخدام تصاویر مادی برای بیان مفاهیم معنوی
مبارزه با بت ارتجاع
توطئههای رنگارنگ بر علیه اسلام انقلابی
ضمیمهها
پرسش و پاسخ
شفاعت تابویی و شفاعت ایدئولوژیک
هجرت و تمدن
نقش عامل هجرت در تکوین تمدنهای بشری
مهاجرت صلیبی و نهضت جهانگردی
اسلام، زیربنای عینی و رو بنای معنوی
تاثیر مهاجرت در جهان بینی انسان
مفهوم و انواع مهاجرت در قرآن
فهرست اعلام
مجموعه آثار شماره ۲۴ - انسان
انسان و اسلام
آزادی
انسان و اسلام و مکتبهای مغرب زمین
انسان آزاد و آزادی انسان
انسان و تاریخ
اگزیستانسیالیسم
تنهایی
فلسفه خلقت انسان
مجموعه آثار شماره ۲۵ – انسان بی خود
اومانیسم در غرب و شرق
عصیان انسان
چهار زندان انسان (کنفرانس دانشکده نفت آبادان)
چهار زندان انسان (سخنرانی در مدرسه عالی خدمات اجتماعی)
انسان بی خود
انسان تمام
ارتجاع نو
نیازهای انسان امروز
سخنی درباره کتاب
آرزوها
پایان غم انگیز زندگی یونگ
مجموعه آثار شماره ۲۶ - علی (ع)
ترجمه و تفسیر خطبه ۳۲ نهجالبلاغه
علی حقیقتی بر گونه اساطیر
قرن ما در جستجو علی
علی تنهاست
چه نیازی است به علی
علی، بنیانگذار وحدت
قاسطین ، مارقین ، ناکثین
پیروان علی و رنجهایشان
علی،حیات بارورش پس از مرگ
امت و امامت
تاریخ و علی
مجموعه آثار شماره ۲۷ - بازشناسی هویت ایرانی-اسلامی
تاریخ ایران اسلامی تا صفویه
بازگشت به خویشتن
تولد دوباره اسلام در نگاهی سریع بر فراز یک قرن
دریغ ها
تشیع: میعادگاه روح سامی و روح آریایی
ممالک همجوار
مجموعه آثار شماره ۲۸ - روش شناخت اسلام
عرب پیش از اسلام
روش شناخت اسلام
برخی ویژگیهای شخصیت پیامبر
از هجرت تا وفات
بررسی پارهای از وقایع صدر اسلام
سلمان پاک
بررسی کوتاه مساله ولایت عهدی امام رضا
مکتب تعلیم و تربیت اسلامی
ضرورت شناخت تاریخ و تمدن اسلامی
خدا در مذاهب مختلف
مفهوم جهان بینی در جوامع باز و بسته
قرآن و کامپیوتر
اصول تقلید
صالحات و حسنات در قرآن
جغرافیای فرهنگی عربستان
نگاهی به قرآن
مجموعه آثار شماره ۲۹ - میعاد با ابراهیم
میعاد با ابراهیم
سخنرانیهای حج در سال ۱۳۴۹
سخنرانیهای حج در سال ۱۳۵۰
تاریخ و ارزش آن در اسلام
تاریخ، خط سیر تکوین طبیعی آدم
کتاب علی: کتاب فردا ، کتاب همیشه
استانداردهای ثابت در تعلیم و تربیت
معارف اسلامی
ضرورت تیپ شناسی در نوشتن بیوگرافی
مرگ، پیغامی به زندگان
مجموعه آثار شماره ۳۰ - اسلام شناسی (دانشگاه مشهد)
تاریخ اسلام به چه کار میاید؟
اسلام چیست ؟
پایههای اساسی اسلام اولیه
محمد کیست ؟
سیره محمد
شناخت محمد
سیمای محمد
مجموعه آثار شماره ۳۱ - ویژگیهای قرون جدید
تاریخ تکامل فلسفه
متدلوژی علم
ریشههای اقتصادی رنسانس
نگاهی به ویژگیهای قرون قدیم،قرون وسطی و قرون جدید
نگاهی به تاریخ فردا
اسکولاستیک جدید
ماشین در اسارت ماشینیسم
تمدن و تجدد
وضع آگاهی طبقاتی
برخی پیشتازان "بازگشت به خویشتن" در جهان سوم
جهان بینی بسته، جهان بینی باز
هجرت زمینه ساز
داروینیسم در تبدیل انواع تمدنها به یکدیگر
دنیای سوم خود به زبان آمده است
تلقی مذهب از دید روشنفکر واقعبین و روشنفکر مقلد
نمونههای عالی اخلاقی در اسلام
مقدمهای به کنفرانس حسنالامین
مجموعه آثار شماره ۳۲ - هنر
هنر در انتظار موعود
مذهب "در"ى است و هنر "پنجره"ای
هنر گریزی از "آنچه هست"
در نقد و ادب
"نمایشنامه" ظلم بر پایه عدل
گزیدهای از اشعار
شعر چیست؟
عبرتی و حکایتی
مجموعه آثار شماره ۳۳ - گفتگوهای تنهایی (بخش ۱ و ۲)
حاوی دستنویسهای منتشر نشدهائی است که غالبا در طی فعالیت معلم شهید در حسینیه ارشاد میباشد. مطالب این مجموعه شامل دستنوشتههای دکتر شریعتی در زمینه بیوگرافی و شرح زندگی خانوادگی، علمی و سیاسی و اجتماعی خودش است.
مجموعه آثار شماره ۳۴ – نامهها
نامه به همسر
نامه به فرزند
نامه به عمو
پیام به همایون
نامه به کاظم
نامه به دوست
نامه به دوست: مهندس عبدالعلی بازرگان
نامه به دوستان
نامه به صندوق خیریه
نامه به هیئت مدیره مجله مکتب اسلام
نامه به آیت الله میلانی
نامه به آقای ابراهیم میلانی
نامه به نویسندهء نقد و بررسی
نامه به رئیس دانشکده ادبیات
سر سید احمدخان
برادر نادیده، و خویشاوند ناشناسم
مجموعه آثار شماره ۳۵ - آثار گوناگون بخش اول
تاریخ - جامعه
انسان
شناخت اسلام
قرون وسطی - قرون جدید
مذهب -عرفان - آرمان گرایی
هنر
گفتگوی تنهائی
حسینیه ارشاد
نامهها
مجموعه آثار شماره ۳۵ - آثار گوناگون بخش دوم
کودکان و نوجوانان
یک جلوش تا بینهایت صفر
مقالات
نوشتههای متفرقه
ترجمهها
فیشها و یادداشتها
عکس برخی از دستنوشتهها
پیوستها
مجموعه آثار شماره ۳۶ - آثار جوانی
بخش اول: آثار دوره جوان
مقالاتی از روزنامه خراسان
اخلاق شریعتی
مقالاتی از ایران آزاد
مقالاتی از نامهی پارسی
راهنمای خراسان
۱) سرزمین خراسان و مردم آن
۲) شهر مشهد
۳) حومه مشهد و مناطق ییلاقی آن؛ سدهای اطراف مشهد؛ چشمههای معروف
۴) شهرستانهای خراسان
بخش دوم: آثار دورهی میانسالی
مقدمه دکتر علی شریعتی بر کتاب خلافت و ولایت از نظر قرآن و سنت اثر استاد محمدتقی شریعتی
سه سخنرانی
ضمیمه:
عهد زن
مرغ آبشار
گل ابریشم
جنایت فجیع
شهادت کاظم
عراق، سرزمین شورشها
شناخت کتاب
طوفان سیاه
نامه دکتر شریعتی به استاد مطهری
نظرات شما عزیزان: